توهم عقلانیت

اریک فروم می‌گوید نظریه فروید به این علت رادیکال بود که به آخرین سنگر ایمان بشر، به همه‌دانی و همه‌توانی‌اش، باور به تفکر هشیار به عنوان منبع نهایی تجربه‌ی انسانی حمله کرد. گالیله انسان را از این توهم که زمین مرکز جهان است و داروین او را از این وهم که آفریده‌ی خداوند است محروم کردند ولی هیچ‌کس به قوه‌ تفکر هشیار و خودآگاه او به عنوان آخرین جان‌پناهش تردید نکرده بود. فروید انسان را از این غرور و افتخار به عقلانیتش محروم ساخت و آشکار کرد که بیشتر تفکرات هشیار بشر، تنها توجیهاتی است برای افکار و امیالی که او ترجیح می‌دهد هرگز از آنها آگاه نشود.